Εκδηλώσεις για τα 20 χρόνια δράσης του Δημοκρατικού Δρόμουفعاليات الذكرى العشرين لتأسيس حزب النهج الديمقراطي
Εκδηλώσεις για τα 20 χρόνια δράσης του Δημοκρατικού Δρόμου
Ερρίκος Φινάλης
Οι εκδηλώσεις για τα 20 χρόνια από την ίδρυση του Δημοκρατικού Δρόμου, ενός από τα σημαντικότερα κόμματα της Αριστεράς στο Μαρόκο, ήταν η αφορμή για την περαιτέρω εμβάθυνση των σχέσεων με το κίνημα αυτής της βορειοαφρικανικής χώρας. Ένα κίνημα με μεγάλη ιστορία, που υπέστη για δεκαετίες αιματηρή καταστολή από το καθεστώς του βασιλιά Χασάν. Η διαδοχή του τελευταίου από τον σημερινό βασιλιά, τον Μοχάμετ τον 6ο, το 1999, σηματοδότησε έναν ελεγχόμενο εκσυγχρονισμό και «εκδημοκρατισμό» – πάντα με τις ευλογίες της Δύσης και ιδίως της Γαλλίας, προτεκτοράτο της οποίας ήταν το μεγαλύτερο τμήμα του Μαρόκου.
Η βιτρίνα που έστησε ο νέος βασιλιάς απλά κάλυψε καλύτερα τη συνεχιζόμενη εξάρτηση της χώρας, όχι όμως και το γενικευμένο σύμπλεγμα αυταρχισμού, διαφθοράς και καταλήστευσης του εθνικού πλούτου από τις ξένες εταιρίες και την τοπική ολιγαρχία. Οι Μαροκάνοι έχουν έναν όρο γι’ αυτό το καθεστώς: «μαχζέν». Βασική συνιστώσα του είναι η βασιλική οικογένεια, που ελέγχει μεγάλο τμήμα της οικονομίας και είναι συνέταιρος όλων σχεδόν των ξένων εταιριών που «επενδύουν» στη χώρα. Εξάλλου ο Μοχάμετ ο 6ος δεν είναι μόνο βασιλιάς – είναι μακράν και ο πλουσιότερος άνθρωπος στο Μαρόκο…
Μέρος της αντιπολίτευσης, «κατοικίδιο» του καθεστώτος
Ενάντια σε αυτό το καθεστώς εξεγέρθηκε πολλές φορές ο λαός του Μαρόκου, με πιο πρόσφατη το 2011, μαζί με τις υπόλοιπες αραβικές χώρες. Σε αντίθεση όμως με την άγρια καταστολή που επέλεξαν οι δικτάτορες της Αιγύπτου και της Τυνησίας, χωρίς τελικά να καταφέρουν να αποτρέψουν την ανατροπή τους, το μαροκάνικο μοναρχικό καθεστώς επέλεξε διαφορετική τακτική. Διαβλέποντας την πιθανότητα μιας νικηφόρας λαϊκής εξέγερσης, έσπευσε να κάνει φιλελεύθερες παραχωρήσεις και να δώσει αυξήσεις στους μισθούς και άλλες κοινωνικές παροχές. Έτσι, και με την… πολύτιμη βοήθεια της «υπεύθυνης» αντιπολίτευσης, κατάφερε ώστε το Κίνημα της 20ής Φλεβάρη να μην θέσει σε κίνδυνο αυτό καθαυτό το καθεστώς.
Η φιλελευθεροποίηση οδήγησε σε εκλογές (τις οποίες μποϊκοτάρισε ένα τμήμα του κινήματος, με επικεφαλής τον Δημοκρατικό Δρόμο) και στο σχηματισμό μιας… πρωτότυπης κυβέρνησης από την πάλαι ποτέ αντιπολίτευση: σε αυτήν συμμετέχουν τόσο οι «μετριοπαθείς» ισλαμιστές του PJD (Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης – πρόκειται για πιστό αντίγραφο του κόμματος του Ερντογάν!) όσο και το «ορθόδοξο» κομμουνιστικό κόμμα (που σήμερα ονομάζεται PPS – Κόμμα Προόδου και Σοσιαλισμού). Βέβαια το τελευταίο έχει μακρά εμπειρία στην παροχή δημοκρατικού άλλοθι στο μοναρχικό καθεστώς: συμμετέχει ανελλιπώς σε όλες τις κυβερνήσεις από το 1997, δηλαδή ακόμα και στα χρόνια του αιματοβαμμένου Χασάν…
Βασικός ρόλος της σημερινής κυβέρνησης είναι να κατευνάζει τη λαϊκή δυσαρέσκεια που αυξάνεται και πάλι, λόγω της σταδιακής κατάργησης των παραχωρήσεων τις οποίες αναγκάστηκε να κάνει ο βασιλιάς Μοχάμετ το 2011. Αλλά όπου δεν πίπτει λόγος πίπτει ράβδος: στο στόχαστρο της εντεινόμενης καταστολής έχει μπει ακόμη και η «επίσημη» αλλά ενοχλητική Ένωση Προστασίας Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, που υφίσταται αλλεπάλληλες διώξεις λόγω της επιμονής της να υπερασπίζεται τα αιτήματα του ξεσηκωμού του 2011 για δημοκρατία, δικαιοσύνη και αξιοπρέπεια. Το ίδιο σκληρά καταστέλλεται και το Δημοκρατικό Ρεύμα στα εργατικά και φοιτητικά συνδικάτα.
Ο Δημοκρατικός Δρόμος στο στόχαστρο
Ικανό μερίδιο αυτής της καταστολής έχει υποστεί και ο «απείθαρχος» Δημοκρατικός Δρόμος, τα στελέχη του οποίου συλλαμβάνονται και φυλακίζονται κατά το δοκούν. Χαρακτηριστική ήταν η εικόνα αρκετών μελών αυτού του κόμματος στην εκδήλωση που έγινε στην Καζαμπλάνκα για τα 20 χρόνια από την ίδρυσή του: χαμογελαστοί και ευχαριστημένοι από την προσέλευση του κόσμου, αλλά με εμφανείς τους μώλωπες από τα αστυνομικά γκλομπ. Πράγματι, δυο μέρες πριν χτυπήθηκε άγρια από την αστυνομία μια ειρηνική καθιστική διαμαρτυρία ενάντια στους συνεχιζόμενους βομβαρδισμούς της Υεμένης από το σουνιτικό συνασπισμό 10 χωρών υπό σαουδαραβική ηγεσία… Σε αυτόν τον πολεμικό συνασπισμό συμμετέχει και το Μαρόκο, οπότε η αντίθεση του Δημοκρατικού Δρόμου θεωρήθηκε άλλη μια απόδειξη του «προδοτικού» χαρακτήρα αυτού του αριστερού κόμματος.
Πόσο μάλλον που ο Δημοκρατικός Δρόμος είναι η μοναδική πολιτική δύναμη της χώρας η οποία υποστηρίζει το κίνημα Πολισάριο, το οποίο μάχεται για την απελευθέρωση της Δυτικής Σαχάρας (υπό μαροκινή κατοχή, παρά τις αντίθετες αποφάσεις του ΟΗΕ). Ακόμη «χειρότερα», είναι επίσης η μοναδική πολιτική δύναμη που αγωνίζεται για την κατάργηση της μοναρχίας και την εγκαθίδρυση πραγματικής, αβασίλευτης δημοκρατίας. Έτσι ήταν αναμενόμενη η ικανοποίηση του κόμματος για την παρουσία, στις εκδηλώσεις για τα 20 χρόνια του, εκπροσώπων του ΣΥΡΙΖΑ, του Podemos, καθώς και του επικεφαλής του Λαϊκού Μετώπου της Τυνησίας, Χαμά Χαμαμί. Τα στελέχη του τόνιζαν ότι αυτές οι παρουσίες ήταν διπλά ευεργετικές αφού, πέρα από την ικανοποίηση της δίψας για ανταλλαγή απόψεων και εμπειριών με άλλα αριστερά κόμματα της Μεσογείου, διασφάλιζαν και αυτή καθαυτή τη διεξαγωγή των εκδηλώσεων.
Η ηγεσία και το στελεχικό δυναμικό αυτού του κόμματος προέρχεται από το επαναστατικό κίνημα που αναδύθηκε στα θυελλώδη χρόνια των δεκαετιών του ’60 και του ’70. Οι περισσότεροι, στρατευμένοι στα νιάτα τους σε νεολαιίστικες οργανώσεις του τότε μαρξιστικού-λενινιστικού ρεύματος, έχουν ζήσει μέχρι και τη δεκαετία του ’90 στην παρανομία – και μια «προϋπηρεσία» 10 και 15 χρόνων στα κάτεργα του Χασάν δεν αποτελεί εξαιρετική περίπτωση. Αρκετοί σύντροφοί τους δολοφονήθηκαν στα «πέτρινα χρόνια» του βασιλιά Χασάν. Μ’ αυτήν την έννοια, η σημερινή καταστολή λίγο τους επηρεάζει. Το πιο σημαντικό όμως είναι ότι έχουν καταφέρει να κερδίσουν σημαντικό τμήμα της ριζοσπαστικής νεολαίας που πρωτοβγήκε στους δρόμους το 2011. Υιοθετώντας και νέες μορφές οργάνωσης και δράσης, συνεχίζουν να εκφράζουν τα σύγχρονα αιτήματα του κινήματος για πραγματική δημοκρατία, δικαιοσύνη και ανεξαρτησία – ταυτόχρονα με ένα αυθεντικά διεθνιστικό πνεύμα.
Ερρίκος Φινάλης
فعاليات الذكرى العشرين لتأسيس حزب النهج الديمقراطي
بقلم إريكو فيناليس - 5 مايو 2015
شكلت فعاليات الذكرى العشرين لتأسيس حزب النهج الديمقراطي، أحد أهم أحزاب اليسار في المغرب، مناسبة لمزيد من تعميق العلاقات مع حركة هذا البلد الواقع في شمال إفريقيا. حركة ذات تاريخ طويل، عانت عقودا من القمع الدموي على يد نظام الملك الحسن. وكانت خلافة الأخير على يد الملك الحالي محمد السادس في عام 1999 بمثابة التحديث المنضبط و"التحول الديمقراطي" ـ وكان ذلك دائماً بمباركة الغرب، وخاصة فرنسا، التي كانت أغلب أراضي المغرب محمية لها.
إن العرض الذي قدمه الملك الجديد غطى بشكل أفضل التبعية المستمرة للبلاد، ولكن ليس العقدة المعممة للاستبداد والفساد واغتصاب الثروة الوطنية من قبل الشركات الأجنبية والأوليغارشية المحلية. لدى المغاربة مصطلح لهذا النظام: "المخزن". المكون الرئيسي فيها هو العائلة المالكة، التي تسيطر على جزء كبير من الاقتصاد وهي شريكة لجميع الشركات الأجنبية التي "تستثمر" في البلاد تقريبًا. ففي نهاية المطاف، محمد السادس ليس ملكًا فحسب، بل هو أيضًا أغنى رجل في المغرب بفارق كبير.
جزء من المعارضة، "حيوان أليف" للنظام
وثار الشعب المغربي ضد هذا النظام مرات عديدة، آخرها عام 2011، إلى جانب بقية الدول العربية. ومع ذلك، وعلى النقيض من القمع الوحشي الذي اختاره الدكتاتوريون في مصر وتونس، دون أن يتمكن في النهاية من منع الإطاحة بهم، اختار النظام الملكي المغربي تكتيكًا مختلفًا. ورؤية إمكانية انتصار الانتفاضة الشعبية، سارع إلى تقديم تنازلات ليبرالية ومنح زيادات في الأجور وغيرها من المزايا الاجتماعية. وهكذا، وبمساعدة قيمة من المعارضة "المسؤولة"، تمكن من منع حركة 20 فبراير من تعريض النظام نفسه للخطر.
وأدى التحرير إلى إجراء انتخابات (التي قاطعها قسم من الحركة، بقيادة النهج الديمقراطي) وتشكيل... حكومة نموذجية من المعارضة السابقة: تضم كلا من الإسلاميين "المعتدلين" من حزب العدالة والتنمية (حزب العدالة والتنمية). التنمية – إنها نسخة حقيقية من حزب أردوغان!) وكذلك الحزب الشيوعي "الأرثوذكسي" (الذي يسمى الآن حزب التقدم والاشتراكية). وبالطبع، فإن الأخير لديه خبرة طويلة في تقديم ذريعة ديمقراطية للنظام الملكي: فقد شارك بشكل مستمر في جميع الحكومات منذ عام 1997، أي حتى في سنوات الحسن الدموي...
يتمثل أحد الأدوار الرئيسية للحكومة الحالية في تهدئة السخط الشعبي الذي يتزايد مرة أخرى، بسبب الإلغاء التدريجي للتنازلات التي اضطر الملك محمد إلى تقديمها في عام 2011. ولكن حيث لا تسقط الكلمات، تسقط العصي: هدف بل إن حملة القمع المكثفة طالت حتى الاتحاد "الرسمي" ولكن المزعج لحماية حقوق الإنسان، والذي يتعرض للاضطهاد مراراً وتكراراً بسبب إصراره على الدفاع عن مطالب انتفاضة 2011 من أجل الديمقراطية والعدالة والكرامة؛ ويتعرض التيار الديمقراطي في اتحادات العمال والطلاب للقمع بنفس القدر من القسوة.
النهج الديمقراطي في مرمى النيران
كما عانى الشارع الديمقراطي "الجامح" من نصيب عادل من هذا القمع، حيث يتم اعتقال وسجن مديريه التنفيذيين حسب الرغبة. وكانت صورة العديد من أعضاء هذا الحزب في الحفل الذي أقيم بالدار البيضاء بمناسبة الذكرى العشرين لتأسيسه مميزة: مبتسمون وسعداء بحضور الناس، ولكن مع كدمات مرئية من كرات الشرطة. في الواقع، قبل يومين من اعتصام سلمي احتجاجًا على القصف المستمر لليمن من قبل التحالف السني الذي تقوده السعودية والذي يضم 10 دول، تعرض للضرب المبرح على يد الشرطة... يشمل تحالف الحرب هذا أيضًا المغرب، لذا فإن معارضة النهج الديمقراطي واعتبر ذلك دليلا آخر على الطابع "الغادر" لهذا الحزب اليساري.
خاصة وأن النهج الديمقراطي هو القوة السياسية الوحيدة في البلاد التي تدعم حركة البوليساريو التي تناضل من أجل تحرير الصحراء الغربية (الواقعة تحت الاحتلال المغربي، رغم قرارات الأمم المتحدة التي تنص على خلاف ذلك). والأسوأ من ذلك أنها القوة السياسية الوحيدة التي تناضل من أجل إلغاء الملكية وإقامة ديمقراطية حقيقية بلا ملك. وهكذا، كان من المتوقع رضا الحزب عن حضور ممثلي سيريزا وحزب بوديموس، وكذلك رئيس الجبهة الشعبية التونسية حماة حمامي، في فعاليات الذكرى العشرين لتأسيسه. وشدد مسؤولوها على أن هذه المظاهر كانت ذات فائدة مضاعفة، لأنها بالإضافة إلى إشباع العطش لتبادل وجهات النظر والخبرات مع أحزاب اليسار المتوسطي الأخرى، فإنها قامت أيضًا بتأمين الأحداث بنفسها.
وتأتي قيادة هذا الحزب وكادره من الحركة الثورية التي ظهرت في السنوات العاصفة في الستينيات والسبعينيات. معظمهم، الذين تم تجنيدهم في شبابهم في المنظمات الشبابية التابعة للتيار الماركسي اللينيني آنذاك، عاشوا حتى التسعينيات في ظروف غير قانونية - و"التجربة السابقة" لمدة 10 و15 سنة في سجون حسن ليست حالة استثنائية . وقُتل العديد من رفاقهم في "السنوات الحجرية" للملك الحسن. وبهذا المعنى، فإن القمع اليوم يؤثر عليهم قليلاً. ولكن الأهم من ذلك هو أنهم تمكنوا من كسب تأييد جزء كبير من الشباب الراديكالي الذي خرج إلى الشوارع لأول مرة في عام 2011. ومن خلال تبني أشكال جديدة من التنظيم والعمل، يواصلون التعبير عن المطالب المعاصرة للحركة من أجل الديمقراطية الحقيقية والعدالة. والاستقلال – بالتزامن مع روح دولية أصيلة.
إريكو فيناليس
edromos.gr
ليست هناك تعليقات:
إرسال تعليق